Voortplanting Cairns regenboogvis

Koppelen

Het ideale kweekkoppel bestaat uit minstens drie ongeveer even grote mannetjes en twee vrouwtjes. De vissen beginnen meteen na aankomst in de kweekbak te baltsen en al snel volgt de eiafzetting. 26

Het meest interessante onderdeel van het voortplantingsgedrag van regenboogvissen is het baltsspel. Beide geslachten tonen hun mooiste kleuren. Vooral de mannetjes zijn op dit moment diep gekleurd. Het cairns regenboogvis mannetje laat een lichtende streep zien, die als een verlichting kan worden aan en uitgeschakeld. Deze baltsstreep loopt vanaf de bovenlip tot aan de voorste rugvin. De kleur van de baltsstreep varieert per regenboogvissoort. Dit kan variëren van sneeuwwit of lichtblauw via geel en oranje tot roestachtig rood. Ook het vrouwtje heeft een lichte baltsstreep. 26

Het mannetje zwemt in korte stukjes en met wijd gespreide vinnen om het vrouwtje heen. Hij gaat hierbij vaak op zijn kop staan en knippert met zijn baltsstreep in de richting van het vrouwtje. Met dit gedrag probeert hij het vrouwtje geleidelijk naar de door hem uitgekozen afzetplaats te lokken. 26

In de vrije natuur zet het cairns regenboogvis vrouwtje haar eitjes af in dichte plantenmassa´s, tussen de wortels van bomen op de oever, in algenkussens etc. Ze zetten haar eieren altijd op donkere verborgen plekken af. In een aquarium worden meestal planten met fijn verdeeld blad, of kunstmatige afzetsubstraten gebruikt om de eieren op af te zetten. 26

Kunstmatige afzetsubstraten zijn gemakkelijk zelf te maken. Een afzetsubstraat is een mops van bruine synthetische wol dat bevestigd is aan een drijflichaam (bijvoorbeeld kurk). Zo´n mops is makkelijk, omdat hij uit het water te halen is en te onderzoeken op eieren. De draden van synthetische wol moeten de grond raken want veel regenboogvissen zetten hun eieren graag af dichtbij de grond. 26

Broed

Als het vrouwtje bereid is om te paren, volgt zij het mannetje naar de afzetplaats. Het mannetje en vrouwtje zwemmen dan dicht tegen elkaar aan, flank tegen flank. Als de eieren en het sperma uittreden, trillen de dieren enkele seconden met het lichaam en de vinnen. Hierna schieten de dieren snel uit elkaar en de losgelaten eieren en sperma dwarrelen door elkaar heen. De eieren bezitten een lange, dunne draad die zich aan het afzetsubstraat of plantje hecht. Deze draadjes rollen zich in een spiraal op en trekken de eieren dicht tegen het substraat. De eieren zijn 1-2 mm groot, bolvormig, en glashelder of iets wittroebel. 26

In de vrije natuur zetten regenboogvissen hun eieren gedurende het hele jaar af, zolang de waterkwaliteit en de watertemperatuur het toestaat. Door uitdamping van het water kan de kwaliteit van het water waarin de cairns regenboogvis leeft verslechteren. De opgeloste organische stoffen en mineralen raken te geconcentreerd. De regenboogvissen zullen dat ophouden met het afzetten van eieren. Zodra het weer gaat regenen zullen de waterwaardes verbeteren en de vissen weer eieren afzetten. Omdat de regenboogvissen vanaf dit moment onophoudelijk paaien, vormen de pasgelegde eitjes, de uitkomende larven en ook de jonge visjes het voedsel van hun oudere broertjes en zusjes. Het is verstandig om de afgezette eitjes apart in een kweekbakje te zetten. De ouders zullen zelden hun eigen kroost opeten. 26

Geboorte

Na 4 tot 14 dagen komen de larven uit het ei. Het precieze aantal dagen is afhankelijk van het soort regenboogvis en van de watertemperatuur. Ze bezitten een kleine dooierzak. Binnen 12 uur vullen ze hun zwemblaas en dan zwemmen ze naar het wateroppervlak. Bij goede voedering groeien de jongen de eerste weken heel snel. De cairns regenboogvis is na 2-3 jaar uitgegroeid en volwassen. Ze zijn geslachtsrijp als ze 1/3 van hun maximale lichaamslengte hebben bereikt. 26

Zorg voor de jongen

Cairns regenboogvissen vertonen geen broedzorg voor hun jongen. De regenboogvissen leggen hun eieren op plantjes of op een afzetsubstraat. Als ze de eieren hebben gelegd, is het raadzaam om de eieren te beschermen tegen vraat en ze in een opfokbak te doen. Ook oudere broertjes en zusjes eten de eieren en jonge larven op. Een opfokbak stelt dezelfde eisen aan de omgeving als een aquarium voor volwassen regenboogvissen. Ook de grootte. 26

Zodra de vislarven zichtbaar zijn aan het wateroppervlak (12 uur na het uitkomen uit hun ei) krijgen ze voedsel dat op het wateroppervlak drijft. Zie hoofdstuk 2.5 handopfok voor meer informatie over de voeding van de larven.