Vissenspel

19november2014
Bron: scientias.nl
Kinderen kunnen eindeloos spelen. Maar van steeds meer diersoorten wordt bekend dat ze ook spelen. Zelfs diersoorten waarvan dat niet in eerste instantie verwacht wordt, zoals reptielen, wespen en andere ongewervelden.
Spelen is herhaaldelijk gedrag dat totaal geen functie heeft in de context waarin of op de leeftijd waarop het wordt vertoond. Het wordt vrijwillig ingezet wanneer het dier of de persoon relaxed is of in ieder geval weinig stress ervaart. Zie hierbij de definitie van spelen van onderzoeker Burghardt (universiteit van Tennessee). Burghardt en zijn collega’s zochten vervolgens uit of vissen, en dan specifiek cichliden, ook konden spelen. In een aquarium met drie mannelijke cichliden werd een thermometer geplaatst. De thermometer stond recht overeind en werd met een gewichtje op de bodem gehouden. De onderzoekers bekeken vervolgens de reactie op de thermometer. De cichliden gingen ermee spelen: ze duwden ertegen, waardoor de thermometer even schuin kwam te staan en zich daarna weer oprichtte. De vissen vertoonden dat gedrag onafhankelijk van de aanwezigheid van voedsel of andere vissen in het aquarium.
Volgens Burghardt voldoet dit gedrag aan alle voorwaarden om als ‘spelen’ gekarakteriseerd te worden. De prikkel om dit gedrag te blijven vertonen lijkt de snelheid te zijn waarmee de thermometer weer overeind komt. Zoiets werd ook al gezien bij een octopus die ballen onder water duwde en vervolgens keek hoe die weer omhoog kwamen.

Onderzoek naar speels gedrag is belangrijk volgens de onderzoekers. Het geeft inzicht in ons eigen gedrag en de oorsprong van ons speelse gedrag. Dit speelse gedrag is onderdeel van onze evolutionaire historie en geen willekeurig, betekenisloos gedrag. “Spelen is een integraal onderdeel van het leven en maakt een leven wellicht de moeite waard.”