Dit gedrag is vergeleken met gedrag in negen andere makakengroepen. De apen gooien af en toe achterwaarts met een steen van zo’n 10 cm groot. Ze staan daarbij met drie poten op de grond en gooien tot wel 15 meter ver. Het is niet gebruikelijk dat kleine apen of andere dieren met stenen gooien. Werpen is typisch mensapengedrag en alleen mensen kunnen dit goed. Naast mensen kunnen alleen chimpansees bovenhands gooien, vooral omdat ze op twee benen staat. Raak gooien is aan mensen voorbehouden, chimpansees kunnen niet mikken.
Het onderzoek bij de Japanse makaken wordt van belang gezien voor de menselijke evolutie: de dieren gooien alleen bij emotionele opwinding. Dit is bijvoorbeeld wanneer er vliegtuigen laag overkomen of wanneer er in de groep gevochten wordt. Het stenen gooien is overigens geen agressief gedrag, er wordt ongericht naar achteren gegooid. Volgens de onderzoekers is het een soort niet-vocaal emotioneel vertoon, druktemakerij dus. Na het gooien springen de apen ook nog op en neer. Dit gedrag komt overeen met de theorieën over het ontstaan van het menselijke stenen gooien. Het gerichte gooien zou ontstaan zijn uit precies het ‘zinloze’ ongerichte gooien wat de makaken doen.
In de onderzochte makakengroep gooide enkele jaren geleden slechts één oudere makaak wel eens een steen. Nu gooit ruim de helft van de dieren wel eens een steen. De groep in Inuayama heeft een ontspannen dominantiecultuur n gewoontes raken makkelijk door de groep verspreid.
Heel vaak gebeurt het stenen gooien overigens niet, in 450 uur observatie werd 83 keer een steen gegooid. Maar in negen andere (controle) groepen werd in ruim 1500 uur observatie slechts twee keer een worp gezien. Dus dat is wel een groot verschil.
Het onderzoek wordt binnenkort gepubliceerd in het Journal of Human Evolution.
Stenengooiende makaken
01oktober2008
In een onderzoeksinstituur in Inuayama (Japan) huist een bijzondere groep Japanse makaken: de makaken hebben een traditie van stenen gooien, vooral wanneer ze opgewonden zijn.
