Kleuren zien bij haaien

02februari2011
Bron: nationalgeographic.com
Haaien kunnen bloed vanaf zeer grote afstand ruiken, maar het is niet bekend of ze ook kunnen zien dat het rood is. Onderzoek lijkt uit te wijzen dat haaien kleurenblind zijn. Heel verrassend in dat niet. In dieper water zijn kleuren vrijwel niet te zien door gebrek aan licht en is contrast veel belangrijker.
Twee verschillende typen cellen op het netvlies zijn belangrijk voor het zicht van dieren (en mensen). Met behulp van staafjes wordt de helderheid bepaald en verschillende soorten kegeltjes zorgen ervoor dat kleuren gezien kunnen worden. Door middel van microspectrofotometrie werd eerder al aangetoond dat roggen en draakvissen (beiden verwanten van haaien) wel kleuren kunnen zien. Onderzoekers van de universiteit van West Australië gebruikten deze zelfde techniek om 17 haaiensoorten te bestuderen, waaronder tijgerhaaien en stierkophaaien.
Staafjes werden bij alle 17 soorten haaien gevonden, wat veronderstelt dat deze haaien goed het verschil tussen donker en licht (contrasten) kunnen zien. Bij 10 haaiensoorten werden helemaal geen kegeltjes gevonden, bij de andere 7 soorten haaien werd maar één type kegeltjes gevonden. Dit suggereert dat haaien geen kleuren van elkaar kunnen onderscheiden. De onderzoekers durven overigens nog niet te zeggen dat alle haaien kleurenblind zijn. Er zijn tenslotte wel 400 verschillende soorten haaien.
Er zijn overigens meer zee-roofdieren die kleurenblind zijn. Van walvissen, dolfijnen en robben wordt dat ook vermoed. In hun blauw-groene leefomgeving is het zien van kleuren ook niet heel belangrijk.
Volgens de onderzoekers is de kennis over kleuren zien bij haaien interessant. Door gebruik te maken meer of minder contrast kan voorkomen worden dat haaien gevangen worden als bijvangst en kunnen surf- en duikmaterialen minder aantrekkelijk voor haaien gemaakt worden, zodat ongelukken minder vaak voorkomen.

De haaienstudie is gepubliceerd in het tijdschrift Naturwissenschaften.