Draagbare schuilplaats

Een team van biologen uit Australië onderzocht een groep van 20 geaderde octopussen (Amphioctopus marginatus) op reguliere basis. De onderzoekers ontdekten dat de octopussen regelmatig twee kokosnoot helften opgroeven en die al schuilplaats gebruikten. Dit gebeurde op plaatsen met weinig natuurlijke schuilmogelijkheden. Maar nog aparter was het dat de octopussen de halve kokosnoten meenamen door ze onder hun lijf vast te klemmen met behulp van hun tentakels (circa 15 cm lang). Met de overige tentakels liepen de octopussen alsof ze op stelten liepen. De onderzoekers waren hierover zeer verbaasd. Door de kokosnoot helften mee te nemen konden de octopussen veel minder snel vooruit dan zonder kokosnoot. Maar de dieren hadden wel een instant schuilplaats bij de hand en op een vlakke zeebodem kon dit wel eens een goede overlevingsstrategie zijn.
Volgens de onderzoekers is dit een typisch voorbeeld van gebruik van gereedschap. Volgens hun definitie is gereedschap pas nuttig in bepaalde omstandigheden. Dit in tegenstelling tot bijvoorbeeld de schelp van een heremietkreeft, die altijd zijn functie heeft.
Het meenemen van de kokosnoot heeft pas onder bepaalde omstandigheden zin en wordt dus gezien als gebruik maken van gereedschap.
Eerder werd het gebruik van gereedschap als een exclusieve menselijke eigenschap beschouwd maar ondertussen zijn diverse voorbeelden bij dieren bekend. Bij Cephalopoda, waartoe octopussen behoren, was het gebruik van gereedschap nog niet waargenomen hoewel ze wel als intelligente dieren gezien worden. Octopussen kunnen de weg in een doolhof vinden, zijn meesters in ontsnappen en lijken gebeurtenissen te onthouden.
De resultaten van dit onderzoek zijn gepubliceerd in Current Biology.